Czarna Góra to tatrzańska wieś górali spiskich w dolinie rzeki Białki. Nazwa wsi pochodzi od wyglądu góry, na siodle której pierwsi osadnicy wybudowali swoje domy. Góra porośnięta była (smerekiem) ciemnym świerkowym lasem. Osadnicy, którzy byli drwalami i myśliwymi z upływem lat las wycięli, a swoje domostwa lokowali na wysokiej przełęczy, w miejscu trudno dostępnym, nieprzydatnym do zajęć rolniczych. Legenda głosi, iż piersi z nich dotarli tutaj z Bałkanów uchodząc przed nawałą Turecką w połowie XVI wieku. Czarna Góra wzmiankowana jest po raz pierwszy w 1589 roku jako zespół szałasów i owczarni w dokumentach potwierdzających sprzedaż przez Olbrachta Łaskiego dóbr klucza dunajeckiego Jerzemu Horwathowi Palocsayowi. W roku 1625 na rzece Białce ustabilizowała się polsko-węgierska granica, a dzieje wsi na trzy wieki związane były z losem węgierskich właścicieli zamku w Niedzicy. W 1637 roku kronikarze wspominają pasterzy z Czarnej Góry, którzy wypasali swój dobytek w Tatrach pod Jaworowym Stawem. Na początku XVII wieku z nadania węgierskiego rodu Horwathów-Palocsayów nastąpiła lokacja wsi na prawie wołoskim. W 1655 r. w Czarnej Górze mieszkali m.in. Budzowie, Sarnowie, Kowalowie, Plutowie, Szyszkowie, Gerczakowie, Milanowie, Gogolowie, Jezierczakowie, Kiernoziakowie, Hudziakowie, Kałafutowie, i Świerkowie. W 1773 roku w tzw. Urbarzu terezjańskim odnotowano 68 gospodarzy (gazdów). Do tego czasu we wsi osiedliło się już wielu nowych osadników z Podhala oraz sąsiednich wsi spiskich. Wieś rozwijała się wskutek karczowania i wypalania lasów. Na wyrąbanej ziemi (zarębku) usuwano kamienie (skole) przez co z mozołem powstawały pola uprawne. Wieś rozwijała się z trudem i miała charakter pastersko – rolniczy. Do połowy XIX wieku bacowie organizowali co roku średnio 5 szałasów po 500 - 600 owiec. Oprócz owiec na polanach i halach tatrzańskich wypasano krowy i jałówki. Trudne warunki gospodarowania na skalnej ziemi zmuszały mieszkańców do migracji zarobkowych w głąb Węgier. W XIX wieku, a także po obu wojnach światowych wielu mieszkańców wsi wyemigrowało do USA lub osiedliło się na przygranicznych terenach b. Czechosłowacji. W 1920 roku Czarna Góra znalazła się w granicach państwa polskiego. W 1923 roku na zboczu Czarnej Góry (902m npm) rozegrane zostały I krajowe zawody szybowcowe, zwane wtedy konkursem płatowców bezsilnikowych. Obecnie jest to ulubione miejsce spotkań lotniarzy i modelarzy, którzy co roku przeprowadzają Zawody Makiet Szybowców. Przed Wielkanocą mieszkańcy organizują plenerową Drogę Krzyżową, zaś w Zielone Świątki palą watry. W 2000 roku dla uczczenia II Tysiąclecia Chrześcijaństwa na wierzchołku góry postawiono Krzyż Milenijny na wzór Krzyża wzniesionego przed stu laty na Giewoncie. Z altany widokowej obok Krzyża podziwiać można niezwykłą panoramę Tatr. We wsi warto odwiedzić nowe kościoły, a także zwiedzić Zagrodę Korkoszów - Muzeum Kultury Ludowej Spisza. Goście przebywający na terenie wsi mogą obserwować archaiczną gospodarkę rolną; latem suszenie siana, wiosną i jesienią pasące się na polach krowy i owce. Obecnie w Czarnej Górze dynamicznie rozwija się turystyka. Panorama Tatr, krystalicznie czysta rzeka Białka, szlaki turystyczne i trasy rowerowe przyciągają turystów. Zimą wieś gości narciarzy, na których czekają oświetlone wyciągi ze sztucznie śnieżonymi trasami zjazdowymi. Mieszkańcy Czarnej Góry coraz częściej stawiają na obsługę ruchu turystycznego, rozwija się baza noclegowa i obiekty usługowe. Czarna Góra z uwagi na dogodne położenie jest świetnym punktem wypadowym w Tatry, Pieniny, Gorce.
|